Jaki jest cel tego przeglądu?

Dokonaliśmy przeglądu danych naukowych dotyczących techniki chirurgicznej zwanej mastektomią z zaoszczędzeniem skóry (SSM) (tj. usunięcie tkanki piersi, w tym gruczołu piersiowego i otoczki [skóry otaczającej brodawkę sutkową], ale z zachowaniem większości skóry pokrywającej pierś), w porównaniu z konwencjonalną mastektomią (tj. usunięciem skóry pokrywającej pierś, w tym brodawki sutkowej i otoczki).

Najważniejsze informacje

Stwierdzono, że SSM prawdopodobnie nie różni się od konwencjonalnej mastektomii pod względem ryzyka nawrotu raka tylko w okolicy piersi (nawrotu miejscowego), ryzyka zgonu z powodu raka piersi (przeżycia całkowitego) lub ryzyka powikłań po operacji. Ocenie poddano następujące powikłania po operacji: utratę rekonstrukcji piersi (gdy płat rekonstrukcyjny piersi lub implant muszą zostać usunięte chirurgicznie z powodu powikłań), martwicę skóry, zakażenie miejscowe, krwotok (krwawienie), jakość życia i efekty kosmetyczne. Wyniki tego przeglądu opierają się na 14 badaniach, a większość z nich jest prawdopodobnie nieobiektywna ze względu na wadliwe zaprojektowanie. 

Czym jest mastektomia z zaoszczędzeniem skóry?

Konwencjonalna mastektomia w przypadku raka piersi to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu całej tkanki piersi, skóry pokrywającej pierś oraz kompleksu brodawka-otoczka. Ryzyko nawrotu raka w ścianie klatki piersiowej (tj. miejscu mastektomii) po tego typu operacji wynosi około 2,3% po 20 latach. Próba poprawy efektów kosmetycznych doprowadziła do stosowania mastektomii z zaoszczędzeniem skóry (SSM) jako alternatywy dla konwencjonalnej wersji tego zabiegu. Zachowanie jak największej części skóry piersi skutkuje pozostawieniem minimalnej ilości tkanki piersi i zapewnia większą satysfakcję psychologiczną oraz wrażenie mniejszego urazu pooperacyjnego. SSM stosowano w leczeniu raka piersi przez ostatnie dwie dekady. 

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Celem przeglądu było ustalenie, czy SSM jest równie skuteczna w leczeniu raka piersi jak konwencjonalna mastektomia. Chcieliśmy również ocenić, czy istnieje różnica we wskaźnikach powikłań pooperacyjnych.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, w których SSM porównywano z innymi rodzajami mastektomii wykorzystywanymi w leczeniu raka piersi. Następnie porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki niniejszych badań, jak również określiliśmy poziom zaufania do danych naukowych w oparciu o takie czynniki, jak metody i wielkość badań.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy 14 badań kohortowych (badań podłużnych, w których obserwuje się te same osoby wielokrotnie, w ciągu wielu lat) obejmujących 12 283 operacje, w których u 3183 osób przeprowadzono SSM, a u 9100 mastektomię konwencjonalną.  

W grupie osób, które przeszły SSM lub konwencjonalną mastektomię stwierdzono podobne:

- prawdopodobieństwo nawrotu raka po operacji (1 badanie)
- przeżycie (2 badania)
- ryzyko ogólnych powikłań (4 badania)
- ryzyko usunięcia płata rekonstrukcyjnego piersi lub implantu z powodu powikłań (3 badania)
- ryzyko martwicy skóry (4 badania)
- ryzyko zakażenia (2 badania)
- ryzyko krwotoku (4 badania)

Dane naukowe są jednak bardzo niejasne. 

Opierając się na wynikach jednego badania nie wydawało się, aby istniała różnica w efektach estetycznych między SSM z natychmiastową rekonstrukcją piersi, w porównaniu z konwencjonalną mastektomią i opóźnioną rekonstrukcją piersi. W jednym badaniu oceniano jakość życia. Wyniki badania sugerują, że zadowolenie pacjentów, aktywność społeczna oraz aspekty fizyczne i stan ogólny były podobne u osób, u których wykonano SSM z rekonstrukcją piersi oraz u osób, u których wykonano mastektomię bez rekonstrukcji piersi. 

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Znalezione badania były w większości retrospektywne. Oznacza to, że uczestnicy zostali wybrani wiele lat po operacji i zapytani o swoje doświadczenia pooperacyjne, co mogło wprowadzać błędy do wyników. Spośród 14 badań, 2 badania rozpoczęły się w momencie operacji. 

Osoby, które poddano konwencjonalnej mastektomii prawdopodobnie różniły się od tych, które poddano SSM. W większości badań podczas analizy danych nie uwzględniono tych różnic między grupami. 

Jak aktualne są te dane naukowe?

Autorzy niniejszego przeglądu poszukiwali badań opublikowanych do sierpnia 2019 r.